Op LinkedIn kwam ik een post tegen van Marije Wielenga en in haar kopregel stond: Nederlands Kampioen speechen. Dit wekte meteen mijn interesse, want hoe word je nou Nederlands Kampioen speechen? Genoeg reden om het gesprek met Marije aan te gaan.
We praten over haar onderneming Stralend Presenteren, ze geeft goede tips over presenteren en geeft haar mening over de speeches van Mark Rutte ten tijde van de coronacrisis. We komen er achter dat ze eerst een hekel aan presenteren had, om er vervolgens haar werk van te maken. Ten slotte geeft ze ‘cadeautjes’ aan de lezers weg. Veel leesplezier!
Volg Beroepenkompas ook op LinkedIn!
1. Wie is Marije Wielenga?
Ik ben 29 jaar en woon in Zwolle. Ik ben derde generatie polderpionier. Mijn beide opa’s hebben de Noordoostpolder in Flevoland drooggelegd. Ik vind dit een bijzonder stuk geschiedenis en vertel er ook graag over. Zoals ik deed in deze speech.
Gek genoeg vind ik zingen veel enger dan spreken en presenteren in het openbaar.
Van nature ben ik ondernemend, sociaal, altijd op zoek naar nieuwe uitdagingen. Kijkend hoe ik de wereld een stukje mooier kan maken, niet alleen door zelf gelukkiger te worden en anderen gelukkig te maken.
Mijn hobby’s zijn zingen en pianospelen. Dit doe ik al sinds ik vier jaar ben. Gek genoeg vind ik zingen veel enger dan spreken en presenteren in het openbaar.
Mijn passie voor presenteren is uit pijn ontstaan.
Hoe komt dat?
Als ik zenuwachtig ben kan ik nog steeds goed praten, maar met zingen als ik zenuwachtig ben kan het niet mooi genoeg klinken. Het voelt voor mij ook een stuk kwetsbaarder. En ik ben, meer dan met spreken, afhankelijk van techniek en begeleiding. Natuurlijk is spreken ook iets emotioneels. Je hart kan ook liggen in dat wat je zegt.
2. Hoe is je passie voor presenteren ontstaan?
Uit pijn, omdat ik het zelf in eerste instantie moeilijk vond. Na mijn opleiding MER (Management Economie & Recht) voelde ik me niet zelfverzekerd om te solliciteren op een functie waarbij een specifieke expertise voor nodig was. Toen kwam ik via een vacature terecht bij een traineeship bij een detacheringspartij die professionals uitleent aan een grote bank.
Tijdens dit traineeship leerde ik hoe ik balansen moest lezen, hoe je winst-verlies rekeningen leest, hoe ik klanten kon helpen om een zakelijke financiering bij de bank te krijgen. Het was voor mij een uitdaging buiten mijn comfortzone, omdat ik weinig gevoel had voor cijfers. Wat mij dreef was de gedachte: als ik dit nou kan leren en ik kan bij een bank werken, dan ligt de wereld aan mijn voeten!
Het gaf me een kick te ervaren dat wanneer je iets echt graag wil, dat je het dan ook kunt. Zo ronde ik mijn traineeship af en ben ik gedetacheerd bij diverse lokale banken. Ondanks alle moeite die ik erin had gestopt dit vak te leren merkte ik dat het cijfermatige werk veel energie bleef kosten.
Het gaf me geen voldoening, had hier gewoon geen aanleg voor… Met de kennis van nu kan ik zeggen dat ik iemand wilde zijn die ik niet ben. Dit werkte door in de presentaties die ik moest geven voor mijn werk. Ik voelde me onzeker en had er een hekel aan wanneer ik moest spreken voor groepen. Of dat nu was binnen een werkoverleg, of tijdens een ander soort presentatie.
Ik kon goed overweg met mijn leidinggevende binnen het detacheringsbedrijf, die al aanvoelde dat ik niet op mijn plek zat. Hij bood me de mogelijkheid van functie te wisselen en in het vervolg trainingen te geven en ontwikkelen. Zowel voor onze eigen mensen, als voor medewerkers binnen het bankwezen. Deze functie paste veel beter bij me en gaf me veel meer zelfvertrouwen. Ik begon te dromen over het starten van een eigen bedrijf, waarmee ik écht kon doen wat ik leuk vond, en daar anderen mee kon helpen.
In goed overleg is het zo gekomen dat ik in 2016 mijn baan opgaf en in het diepe sprong. Zonder enige garantie beloofde ik mezelf vanaf dat moment alleen nog maar te investeren in dat wat ik écht leuk vond om te doen, met het vertrouwen dat daar vanzelf een eigen bedrijf uit zou ontstaan.
Via deze club werd ik in 2017 NL kampioen speechen.
Toastmasters bracht verandering!
Een van die investeringen die ik deed, was dat ik me aansloot bij Toastmasters International. Een internationale vereniging met lokale speechclubs. Twee keer per maand komen we samen, waarbij leden werken aan communicatie- en leiderschapsvaardigheden. Dit door te speechen, elkaar te evalueren en andere rollen in te vullen op de binnen de organisatie. Meer over Toastmasters vertel ik in deze blog.
Ik genoot enorm van mijn rol binnen Toastmasters en ontdekte dat ik speechen fantastisch vind om te doen. Een hele verrassing voor mij, daar het geven van zakelijke presentaties me voorheen zo slecht beviel!
Via deze club werd ik in 2017 NL kampioen speechen. Sinds dat moment durfde ik niet alleen te zeggen dat ik het enorm leuk vind om te doen, maar ook dat ik er goed in ben. Nu ik zelf heb ervaren dat presenteren ook écht leuk kan zijn, popelde ik hier anderen ook mee te helpen, vooral binnen de zakelijke wereld. Ik ontwikkelde een driemaands leertraject, genaamd “Stralend Presenteren”. Nog steeds beschouw ik dit als mijn kindje. Al mijn kennis en ervaring op het gebied van presenteren zit hierin verwerkt.
3. Hoe word je Nederlands kampioen speechen?
Ik ben sinds 2016 bij de speechclub Toastmasters aangesloten, dit is een internationale speechclub. Daar houden ze jaarlijks speechwedstrijden. En eerst won ik deze wedstrijd op clubniveau in Epe.
Vervolgens won ik de wedstrijd in de regio. Toen begon ik het nog serieuzer te nemen en uiteindelijk won ik het Nederlands Kampioen. In de landelijke finale moest ik tegen zeven winnaars van andere regio’s in Nederland ‘strijden’ door zes tot acht minuten te speechen over een zelfgekozen onderwerp.
Mijn speech ging over een lezing van hoogleraar Erik Scherder die ik dat jaar had bijgewoond en die mij bijzonder heeft geïnspireerd. Het ging over hoe je hersenen goed functioneren. Onafhankelijke jury beoordeelt je dan onder andere op houding en impact.
Onderstaand zie je mijn eerste ronde op clubniveau in Epe. Deze presentatie gaat dus nog niet vlekkeloos. Er was nog wat finetuning voor nodig om de finale te behalen en te winnen.
4. Hoe kun je mensen helpen met jouw trainingsbureau?
Hoe ik het zie: speechen is een vorm van presenteren.
Ik faciliteer training en coaching, waarmee ik ondernemers en professionals in loondienst help presenteren met meer impact plezier en gemak. Dat licht ik graag verder toe.
Wat een speech in mijn ogen kenmerkt, is het informele karakter. Dit wordt vaak gedaan door bekenden bij bijvoorbeeld bruiloften, verjaardagen of op begrafenissen. Terwijl presenteren vaak als iets formeels wordt gezien, waarbij kennisoverdracht belangrijker wordt geacht dan het inspireren en amuseren van publiek. Dat laatste is bij de meeste zakelijke presentaties überhaupt niet aan de orde helaas. Een ander kenmerk van een speech vergeleken met een presentatie is dat deze over het algemeen korter is van duur.
Ik zou graag zien dat we ons beeld van (zakelijk) presenteren wat bijstellen. Ik vind dat ook deze vorm van presenteren inspirerend en amusant mag zijn.
Want wanneer een (zakelijke) presentatie een gezondere balans krijgt tussen informeren en amuseren, is het voor het publiek leuker en gemakkelijker de aandacht erbij te houden. De boodschap wordt beter onthouden en er ontstaat meer empathie voor de spreker.
Voor de spreker biedt de stijl van (zakelijk) presenteren waar ik voor sta, die meer gelijkenissen heeft met speechen, ook veel voordelen. Je zult merken dat je meer vertrouwen krijgt, omdat je toehoorders met meer plezier naar je luisteren (dit ga je voelen!). Je maakt meer impact. Ervaart meer vrijheid, en kunt je creativiteit makkelijker kwijt in je presentaties. Ook kun je als spreker de boodschap makkelijker onthouden, omdat deze beter gedoseerd is.
Je vergroot je invloed als mens, wat ook je carrièrekansen vergroot en daarmee van positieve invloed is op jouw gevoel van geluk. Aan alle kanten een win situatie!
5. Kun je wat vertellen over je onderneming Stralend Presenteren?
Mijn onderneming is gestart vanuit mijn eigen ervaring binnen de zakelijke markt. Goed uit je woorden kunnen komen voor een groep is zó belangrijk en toch hebben veel mensen daar moeite mee. Ik heb daar ook lange tijd veel moeite mee gehad.
Wanneer je goed kunt presenteren geeft dat zelfvertrouwen. Hiermee ben je succesvoller omdat je meer impact maakt met jouw boodschap. Dit is iets wat ik nu zelf ook mag ervaren na jaren oefenen en investeren in spreekvaardigheid.
Nu ik zelf de transformatie heb doorgemaakt en kan presenteren met meer impact, plezier en gemak doe ik niets liever dan anderen helpen om datzelfde te bereiken en Stralend te Presenteren. Zo is mijn bedrijf ontstaan.
Het maakte me onzeker, mijn overtuiging destijds was dat ik als mens niet interessant genoeg was.
Net zoals ik het beschreef met zingen, mag je met speechen en presenteren iets van jezelf naar buiten brengen. Jezelf laten horen zoals de mens die jij bent. Voor mij is spreken veel meer dan alleen het overbrengen van een zakelijke boodschap. Het is een manier om jezelf te uitten, op een authentieke manier.
Ik merk dat veel mensen een bepaald beeld van hun eigen functie hebben. Ze denken dat ze zich als accountmanager, directeur of docent op een bepaalde manier moeten gedragen, of moet kleden. Ze presenteren vanuit een rol, in plaats van dat ze zichzelf zijn.
Zelf had ik daar ook ‘last’ van. Het maakte me onzeker, mijn overtuiging destijds was dat ik als mens niet interessant genoeg was. Dus moest ik me maar vooral presenteren als de persoon die ik dacht dat mensen wilden zien.
Inmiddels heb ik geleerd dat je het beste jezelf kunt zijn. Omdat dit zo’n uitdaging is, neem ik mensen in mijn training stapsgewijs mee in dat proces. Wanneer mijn deelnemers op een gegeven moment dichter bij zichzelf staan en weten hoe ze een goede presentatie voorbereiden, opbouwen en overdragen, ervaren ze een enorme vrijheid. Het is een feest om die transformatie te zien gebeuren!
6. Wat kunnen mensen verwachten van je trainingen?
Leren presenteren kun je vergelijken met leren zwemmen of boksen. Je kunt ernaar kijken, je kunt het een keer proberen of er over lezen. Maar het is een vaardigheid, wat betekent dat je het pas echt eigen maakt als je jezelf de tijd geeft hierin te groeien door regelmatig te oefenen. En hier de juiste begeleiding bij krijgt.
Dit zijn de drie mogelijkheden waarmee ik je kan helpen om beter te leren presenteren:
- Tijdens mijn driemaandse leertraject “Stralend Presenteren” help ik ondernemers en professionals de vaardigheid van presenteren met impact, plezier en gemak onder de knie te krijgen. Dit traject is mijn kindje, al mijn kennis en ervaring op het gebied van spreken zit hierin. Het is een leergang waarin online leren wordt afgewisseld met fysieke trainingsdagen. Tijdens die bijeenkomsten breng je de theorie in praktijk. De groepen zijn klein met maximaal zes deelnemers. Dit geeft veel ruimte om te oefenen en voor persoonlijke begeleiding. Daarnaast is de drempel laag om te groeien, mocht je het spannend vinden voor grotere groepen te spreken.
- Naast het leertraject, verzorg ik ook trainingen voor bedrijven. Zo is het mogelijk om het driemaandse leertraject incompany af te nemen. Voor bedrijven die liever op korte termijn inspiratie en kennis op willen doen, verzorg ik dag(deel) trainingen. Deze hebben een hoog interactief gehalte en bevatten veel praktische handvatten die deelnemers gelijk de volgende dag kunnen toepassen bij zakelijke presentaties die ze geven in de praktijk.
- Tot slot bied ik hulp aan mensen die op korte termijn een (belangrijke) presentatie moeten geven. In de online webshop vind je trainingen van 1,5 uur op het gebied van storytelling, pitchen, presentatie voorbereiding- en opbouw en meer. Met behulp van de trainingen in de shop kun je zelfstandig aan de slag met de voorbereiding van jouw presentatie. Wens je na het volgen van zo’n training toch nog 1-1 begeleiding te krijgen om de puntjes op de i te zetten, dan is ook dat mogelijk.
Aan het begin van de coronacrisis vond ik de speeches van Rutte te onpersoonlijk.
7. Wat vind je van de speeches van Mark Rutte ten tijde van de coronacrisis?
Ik vind dat hij dit heel goed doet. Hij spreekt rustig, in begrijpelijke taal en zijn woorden zijn zorgvuldig afgewogen. Bij vele politieke speeches/presentaties vind ik het jammer om te zien dat deze worden opgelezen, dat is helaas bij de persconferenties van Rutte ook te zien. Het voorlezen van een speech doet afbreuk aan de verbinding met mij, de toehoorder. Toch snap ik wel waarom het gedaan wordt in deze setting. Het is volgens mij alleen niet hoe de standaard van speechen behoort te zijn.
Aan het begin van de coronacrisis vond ik de speeches van Rutte te onpersoonlijk. Ik merk wel dat hij hier later verandering in bracht door aan te geven dat hij het bepaalde maatregelen een moeilijke beslissing vond. Hij deelde zijn gevoel en persoonlijke strubbeling. Dit is de eerste keer dat ik dacht: hij laat zichzelf nu van een menselijke kant zien en dit vind ik belangrijk bij speeches.
8. Wat vond je van de speeches van koning Willem Alexander?
Wat me aantrok in de speech van onze koning tijdens Dodenherdenking is het stukje persoonlijkheid wat hij hierin heeft gelegd. Door te spreken over zijn grootouders, hoe zij omgingen met de oorlog, en daar kritisch op te reflecteren. Hoewel ook deze speech is voorgelezen was de verbinding met mij als toehoorder veel beter voelbaar in vergelijking met de meer zakelijke, formele speeches zoals Rutte ze geeft tijdens de persconferentie.
Is dat volledig te wijten aan onze minister-president? Ik vind van niet. Het soort speech tijdens de Dodenherdenking diende ter inspiratie. Terwijl de speeches van Rutte tijdens de Corona crisis vooral dienen om te informeren.
De tip die ik mezelf vaak herinner is: neem jezelf vooral niet te serieus.
9. Wat is de beste tip over presenteren die jij hebt ontvangen?
De tip die ik mezelf vaak herinner is: neem jezelf vooral niet te serieus. We willen dingen perfect voorbereiden en er goed uitzien. Door jezelf dit op te leggen maak je het jezelf zwaarder. Je mag je realiseren dat het niet erg is om een fout te maken, even niet uit je woorden te komen, op een spiekbriefje te moeten kijken of wat dan ook. Lach om jezelf wanneer je een fout maakt. Mensen in het publiek hebben hier begrip voor en kijken liever naar iemand die iets menselijks laat zien, dan naar iemand die het perfecte plaatje voortleeft.
10. Welke tip geef jij mensen altijd mee over presenteren?
Niet alleen tijdens mijn trainingen geef ik veel praktische tips, je ziet ze ook wekelijks voorbij komen via LinkedIn en via mijn presentatie inspiratie blog. Een tip die ik voor nu graag deel, gaat over de inleiding van je presentatie. Dit is het meest belangrijke moment van jouw moment ‘in the spotlight’. Omdat je dan moet bewijzen dat jij en je verhaal de moeite waard zijn om naar te luisteren.
Doen, laten of nooit meer vergeten?
Zo start je een presentatie
Vaak beginnen mensen met hallo welkom, mijn naam is… en vandaag ga ik jullie iets vertellen over… Dit is niet fout, maar de aandacht win je hier ook niet direct mee. Als mensen stil zijn, betekent niet gelijk dat ze luisteren.
Dus in plaats van starten hallo welkom en je naam, zou ik starten met iets anders. Dus doe iets met je kleding of begin met een verrassingselement. Je kunt je presentatie ook starten met een relevante anekdote, een pakkende vraag of een pikante stelling waarmee je je publiek uit de tent lokt. Als jij het anders durft te doen dan 95% die met “hallo, welkom!” start, trek je direct aandacht en maak jij het verschil!
Maak je verhaal rond
Een andere tip die ook goed werkt, is je verhaal rond te maken. Dus eindig je presentatie net zoals je hem bent gestart. Kom terug op de anekdote die je vertelde of het andere verrassingselement wat je hebt gekozen (zie vorige punt).
Wat is het doel van je presentatie?
Vraag jezelf ook altijd af wat het doel van je presentatie is. Je doel voor je presentatie moet helder zijn. Je wilt bijvoorbeeld voor gedragsverandering zorgen of je doelgroep tot actie zetten. Wat moeten mensen naar aanleiding van jouw verhaal voortaan? Doen, laten of nooit meer vergeten? Kies een van die drie focuspunten, en laat dat de stip op de horizon zijn waar je de rest van je presentatie omheen bouwt.
11. Wat maakt jou zo goed in speechen en presenteren?
Ik denk dat dit komt omdat ik goed ben in mezelf uiten, ik kan gevoelens goed onder woorden brengen en durf mezelf kwetsbaar open te stellen. Complexe zaken kan ik terugbrengen naar eenvoud. Ik doseer mijn boodschap en houd het luchtig. Door mijn creativiteit weet ik mensen te boeien en impact te maken. Een fijn compliment wat ik vaak hoor is dat ik een toegankelijke, warme uitstraling heb, die bijdraagt aan mijn geloofwaardigheid en overtuigingskracht.
12. Hoe doe je je werk nu tijdens de coronatijd?
Ik houd goed contact met de opdrachtgevers, zo ben ik met een aantal partijen in gesprek hoe ik het online kan doen. Daarnaast ben ik heel druk bezig om mijn marketing (blogs, LinkedIn, lanceringen) te optimaliseren. Dat houdt me lekker van de straat. Dit keer niet letterlijk maar figuurlijk!
13. Wat is je ambitie voor de toekomst?
Ik vind mijn werk ontzettend leuk, maar ik merk dat ik in mijn eentje niet genoeg impact maak als ik zou willen. Dus wat mijn ambitie is dat ik samen met een team van trainers met ieder hun eigen expertise ga opereren. Zodat we samen nog meer ondernemers en professionals kunnen helpen met hun persoonlijke uitdagingen op het gebied van presenteren. Mijn ambitie voor de lange termijn is het zingen en presenteren combineren.
Graag eindig ik het interview met mijn favoriete quote van Maya Angelou. Deze quote gebruik ik vaak tijdens trainingen en webinars, omdat hij zo klopt met waar ik in geloof.
I’ve learned that people will forget what you said, people will forget what you did, but people will never forget how you made them feel.
We maken ons vaak zo druk om de inhoud van onze presentatie. Vertel ik wel genoeg? Gebruik ik de juiste opbouw? Is mijn PowerPoint in orde en werkt de techniek mee? Heb ik de juiste kleren aan voor deze gelegenheid? Zitten mensen eigenlijk wel op mijn verhaal te wachten? Etc. Eeuwig zonde! Want wat je toehoorders bij blijft is niet per se de inhoud van je boodschap, of wat je precies doet voor werk. Wat ze bij blijft is wat voor gevoel je ze hebt gegeven met het vertellen van jouw boodschap.
Gratis te ontvangen tips om je presentatie te verbeteren!
Er zijn een tweetal ‘cadeaus’ die ik aan de lezers van Beroepenkompas wil meegeven om jouw presentatie te verbeteren!
- Vijf belangrijke presentatietips te ontvangen in video
- Twee video’s met presentatietips te ontvangen voor online meetings in deze corona tijd.
We willen Marije Wielenga graag bedanken voor het interview over haar expertise!
Wil je graag jouw baan of iets anders met ons delen of ken je iemand die zijn expertise wil delen? Stuur ons dan een mail!
